Edhe Dielli udhëton për në kufirin e vet (në cakun përfundimtar). Ai është (udhëtim) përcaktim i ngadhënjyesit, të dijshmit. Surja Jasin 38
Në një periudhë shumë të gjatë të historisë,njerëzit mendonin se dynjaja është e qëndrueshme,kurse dielli rrotullohet rreth dynjasë. Pastaj në vijimin që filloi me Kopernik,Kepler,Galileo,njerëzit menduan se dielli qëndron në një mënyrë të qëndrueshme ,kurse dynjasë kthehet rreth një diellit të qëndrueshëm. Në shkencë,ky zbulim që mbahej si reformë ishte shumë i rëndësishëm por ta quash diellin në këtë model të qëndrueshëm të palëvizshëm është një bindje e gabuar.
Kurse më vonë,me anë të zhvillimeve teleskopë dhe me grumbullimin që ka bërë shkenca e kozmologjisë ,u kuptua se edhe dielli lëviz,e dynjaja që lëviz rrotullohet rreth diellit. Kjo lëvizje e diellit në kuran është sqaruar para 1400 viteve. Dhe mendimi se dielli rreth dynjasë bën rrotullime të pafrytshme dhe se ai qëndron pa lëvizur,përballë kanë suren Jasin ajeti 38 që e kanë vendosur si model me të drejtë e që thotë se dielli rrjedh e shkon drejt një qëllimi. E kështu Kurani është burimi parë që dihet, edhe lëvizjet e diellit i ka shpjeguar në një mënyrë të drejtë ashtu siç ka ndodhur edhe te temat e tjera.
MËNYRA I KURANIT DHE MËNYRA I SHKENCËS
Dëshmitë e shpejta që ka shfaqur një libër shkencor,mundohet të shpjegojë pikat e daljes. Kurse Kurani nuk e çon mundimin të tregojë çdo dëshmi të shpejtë. Kurani është shpallja që ka dërguar krijuesi i gjithësisë dhe gjithësinë e shpjegon me gjuhën e krijuesit, dhe me një mënyrë të ndryshëm nga një libër shkencor. Dituritë më themele të gjithësisë,me vendosjes në Kuran u mësuan vetë pas kohës njëmijë vjet që ka kaluar,dhe shpjegimet e shumta me tema të ndryshme që ka bërë Kurani dhe mos bërja e gabimeve në asnjë temë,është provë se Kurani është libër i krijuesit të gjithësisë. Kurani përfundimin e vendos drejtpërdrejt pa shikuar grumbullimet shkencore si një libër shkence, ,dëshmi përse,pse. Kurse shkenca arrin në një përfundim duke i futur të gjitha këto faza;mirëpo përfundimi që arrijmë në fund,dëshmon vërtetimet që ka thënë kurani në fillim.
Ashtu siç u pa,me vendosjen e përfundimit të drejtpërdrejtë të Kuranit,është ndryshe dhe duhet të jetë e ndryshme prej fazës që ka kaluar nga provat e shkencës ,nga formulat,e nga vështrimet. Shkenca edhe sikur të kishte vendosur një përfundim, duhet ti kalojë të gjithë këto shkallë dhe është i detyruar të arrijë në një përfundim me udhëheqjen e tij. Kjo rrugë është një detyrim i ndërtimit dituri shkencore. Më në fund,ajetet e Kuranit që na thonë të hulumtojmë qoftë në dynja ,qoftë në gjithësi ,ka cilësi të nxis këtë udhëheqje. Asnjëri prej jush të mos mendojë se nga këto që shkruamë po garojmë Kuranin dhe shkencën. Ajo çka donim tu tregonim ne juve,shpjegimet që japin rezultatet shkencore drejtpërdrejt,pa i ndjekur shkallët e shkencës së Kuranit, që u verifikua me hipjen e shkallëve shkencore, është vërtetimi mrekullisë së Kuranit. Kurani vjen nga Krijuesi i Universit. Kurse Krijuesi i Universit i ka të gjitha dituritë që ka lidhje me Universin. Prandaj Allahu, në Kuran, dituritë që nuk kanë mundur ti arrij shkenca në periudhën kur ka zbritur Kurani, njerëzve ja tejbart si përfundim. Kur i vjen dita, shkenca përdoret duke formuar formule, bën vështrime, zbulimet teknologjike i përdorë në vështrime dhe zgjeron grumbullime shkencore. Pra, e një pjesë e rëndësishme e këtyre përfundimeve që kanë arritur me mundimet e vlerës lëvdatë të shkencës, edhe rregullat shkencore bashkë me Universin në librin e Krijuesit janë shpjeguar shumë parë.
SHPEJTËSIA E DIELLIT
Dielli me një shpejtësi më të madhe 700.000 km në orë gjatë gjithë një trajektore që i është vënë emri Solar Apex lëvizë drejt Yllit Vega. Dynjaja duke u rrotullohet përreth boshtit të vet, edhe përreth Diellit, në të njëjtin kohë nuk duhet harruar se lëvizë bashkë me sistemin e Diellit.
Dielli lind çdo mëngjes dhe perëndon çdo mbrëmje. Mirëpo të gjitha këto lindje dhe perëndimi,çdo herë realizohet në një pikë të ndryshme të Universit. Dynjaja, në Univers udhëton rreth një dielli që lëviz pa kaluar edhe njëherë nga e njëjta pikë. Vetëm pjesa i këtij libri brenda kohës që ka kaluar në fillim të këtyre rreshtave Dielli dhe Dynjaja që është i lidhur me Diellin të mendojmë se ka bërë me miliona km rrugë dhe të kujtojmë se nuk jemi ndikuar negativisht në një mënyrë sa më të vogël nga lëvizjet e shpejta të pa besueshme,mund të kuptojmë se jemi ballë përballë me rregullin e përsosur të Allahut.
VENDET KU LIND DIELLI
Zot i qiejve dhe i tokës e çka ka mes tyre dhe Zoti i lindjeve (të yjeve).
Surja Saffat – 5
Vështrim i Tunës, nënvizimin e mrekullisë se ajetit 5 në Suren Saffat e shpjegon kështu: Edhe dynjaja ynë ka lëvizje të ndryshme. Duke mos kaluar edhe njëherë nga një pikë e hapësirës së zbrazët bashkë me të gjithë sistemin në dynja është në lëvizje. Me shkakun e formimit të rrumbullakët të dynjasë Dielli që lind në një vend në të njëjtën kohë perëndon me një vend tjetër. Nata e ndjekë ditën, dhe dita natën. Atëherë jo “ vendi “ që lind Dielli, bëhet fjalë për “ vendet “. Për çdo pikë të rruzullit të tokës orët e mëngjesit janë të ndryshme. Çdo vend në sekonda të ndryshme pret lindjen e Diellit… Diellin “kur lind” e shikojmë nga vendet e ndryshme të hapësirës së zbrazët. Dielli i njëjti Diell, Dynjaja e njëjta Dynja, por vendi i hapësirës së zbrazur është i ndryshëm…” Vështrimi i Tunës, hollësinë që vlerësoj Kurani me një shprehje shumës të vendeve që lind Dielli e shpjegon në këtë mënyrë.
Shikimi i Diellit tonë që lind çdo mëngjes, është reaktor i një nukleari gjigant. Ky reaktor që punon duke e kthyer atomet hidrogjen në helium, e bije detyrën në vend duke përshtatur në një mënyrë shumë të përsosur. Sipas shpjegimit të Kuranit pikës së vendimit; do të ndaloj, burim i jetës sonë që është në lëvizje drejt vendit do të mbaroj,në këtë lëvizje shumë të shpejtë, pa ndryshuar asnjëri nga ekuilibrat e ndjeshme po udhëtojmë në Univers. Ata që vlerësojnë argumentet e ajeteve të Universit dhe Kuranin në një mënyrë të sinqertë mendojnë dhe hulumtojnë, do ti shohin mrekullitë e Kuranit dhe fuqinë e Allahut.
Këta janë shembuj që Ne ua sjellim njerëzve, po këta nuk i kupton kush pos dijetarëve. El Ankebut – 43